Ik kom het af en toe tegen in mijn praktijk dat mensen hun verhaal doen waaruit blijkt dat ze als kind ‘onveilig of niet gehecht zijn’ aan de moeder in eerste instantie. Een warme liefdevolle moeder en veilig nest zijn cruciaal om emotioneel stabiel op te groeien. En dat begint al aan -9 maanden, in de buik van je mama, tot rond de leeftijd van 7 jaar. Tot dan zitten kinderen in de veilige bubbel van hun mama. Alles draait rond een veilig gevoel, liefde en bescherming dat er onvoorwaardelijk aan jouw basisbehoeften als kind zal voldaan worden.
Veilige hechting gebeurt al van in de buik, maar begint zelfs ervoor als de kinderwens er is bij de moeder. Misschien is het niet gemakkelijk gegaan om zwanger te worden. Of heb je je gedurende de ganse zwangerschap angstig gevoeld. Misschien is de bevalling traumatisch verlopen en waren er complicaties. Wat als je het als mama moeilijk had met de veranderingen of aan post-natale depressie leed? Of als je baby een huilbaby was? Het zijn allemaal voorbeelden die angstige en onveilige gevoelens teweeg hebben gebracht, zowel bij de mama als baby.
Dit betekent dat je je als baby op onvoorwaardelijke wijze geliefd voelt, beschermd voelt en er voor je gezorgd wordt. De basisbehoeften voor een baby zijn in de eerste levensjaren voeding, bescherming, verzorging en liefde. Je bent als baby volledig afhankelijk van een moederfiguur om ook maar te kunnen overleven die eerste maanden. Als er dus iets mis loopt op één van die basisniveaus, kan er een gevoel van angst ontstaan. Een basisangst om het niet te kunnen overleven, een oerinstinct bij de baby wordt geactiveerd. Dat oerinstinct uit zich dan in huilen, onrustig zijn, problemen met voeding, slaapproblemen… Zonder dat er vaak een fysieke oorzaak gevonden wordt.
Het start al bij het ‘veilige’ gevoel van de mama. Als jij al vrouw je onveilig voelt, angstig, hevige emoties doorgaat tijdens de zwangerschap geef je dit door aan je baby. Denk hierbij ook aan de problemen die je kan hebben om zwanger te worden, een miskraam of zelfs het verlies van een baby’tje. Dan geef je al die onveilige emoties door aan je groeiende baby in jouw buik, onbewust. Jouw baby zit zo dicht bij jouw hart, het centrum van al jouw gevoelens.
Gevoelens zijn energie en hebben een bepaalde trilling die voor jouw baby extra voelbaar is in jouw buik. Jouw baby groeit in jouw lichaam in een vruchtzak gevuld met water, dus die trillingen worden extra versterkt. Denk maar aan het effect als je een steen op het water gooit en die kringen die er rond cirkelen. Dat is hetzelfde effect hoe jouw baby in contact staat met jouw gevoelens. Positieve gevoelens hebben uiteraard ook een groot effect en trillen op een ander niveau dan negatieve emoties.
Wanneer ontstaat onveilige hechting?
- Afwezige moeder, fysiek en/of emotioneel
- Verwaarlozing of misbruik in het gezin
- Verslaving
- Depressie bij de moeder
- Ongewenste zwangerschap
- Onveilige omgeving
Tot rond de leeftijd van ongeveer 7 jaar zit jouw kind in jouw veilige energiebubbel. Eerst groeit jouw baby’tje in jouw schoot, het centrum van jouw zijn. Daarna blijft het kind, als de veilige hechting stevig is, tot rond 7 jaar in jouw veilige cocoon. Je kent dat wel peuters die niet van je schoot af willen, kleuters die aan je rok blijven hangen, of kinderen die als ze ziek zijn terug bij mama in de veilige bubbel kruipen. En weten dat dan alles goed komt. Ook al voelen ze zich niet lekker. Ze weten dat ze bij jou veilig zijn en je hen zal beschermen. Er is een diep verankerd basisvertrouwen.
Als je die onvoorwaardelijke bescherming, geborgenheid en liefde niet gekend hebt, dan uit zich dat later met problemen op het vlak van persoonlijkheid, omgaan met emoties en psychosociale ontwikkeling. Je blijft als volwassene dan nog steeds op zoek naar dat gevoel van veilige hechting die aan de moederliefde gekoppeld is. Warmte, zachtheid, graag gezien worden, aanraking, zelfvertrouwen, geborgenheid, bescherming, troost... allemaal eigenschappen die je gemist hebt. En die je daardoor ook steeds buiten jezelf gaat zoeken. Terwijl deze eigenlijk binnen in jezelf verankerd zouden moeten zijn.
“Kinderen die nooit getroost zijn als ze huilen, gaan zichzelf heel moeilijk tot rust kunnen brengen. Want ze hebben het niet gekend en dus ook niet kunnen linken aan elkaar.”
Een baby huilt als…
Als ik angstig ben, huil ik… dus heb ik geruststelling nodig dat het veilig is.
Als ik verdrietig ben, huil ik… dus heb ik geruststelling nodig dat ik getroost word.
Als ik mij ziek voel, huil ik… dus heb ik geruststelling nodig dat er voor mij gezorgd wordt.
Als ik mij alleen voel, huil ik… dus heb ik geruststelling nodig dat er iemand voor mij is.
Als ik honger heb, huil ik… dus heb ik geruststelling nodig dat ik voeding krijg.
Als ik niet weet wat er gaande is met mijzelf, huil ik… dus heb ik geruststelling nodig dat het goed komt.
Als ik niet kan slapen, huil ik… dus heb ik geruststelling nodig dat ik mag ontspannen.
De veilige hechting start dus in de eerste plaats bij de moeder die het doorgeeft aan haar baby in de buik. In de eerste plaats gaat dit over de basisbehoeftes van een baby om te kunnen overleven: voeding, ademen, slapen, verzorging en bescherming. Sommige behoeftes kun je bewust beïnvloeden zoals eten geven, de nodige zorgen, een veilige omgeving, knuffelen… en andere zijn gevoelsmatig zoals graag zien, beschermen en er zijn voor je baby. Onvoorwaardelijke liefde. Maar ook, en vooral in de eerste plaats, dan moet je dit zelf ook allemaal voelen.
"Het begint altijd eerst bij jezelf, van binnenuit, in je buik en in het gevoelscentrum. Daarom is veilige hechting zo belangrijk."